نكاتي مهم و ظريف برای انتخاب موضوع پایان
نامه
مرحله اول: ملاحظات و نكات اوليه
-
مطالعه اجمالي در برخي زمينه هاي مورد علاقه و مهم
-
جستجو در برخي پايگاهها و نيز اينترنت تحت عبارت "research topics" و يا "research
priorities" و يا " issues for research " در حوزه هاي دلخواه
براي آگاهي از موضوع هاي بالقوه مناسب
-
مطالعه و وارسي "پيشنهادهايي براي پژوهشهاي بيشتر" در فصل آخر
پايان نامه ها براي آگاهي از موضوع هاي بالقوه مناسب
-
صرف وقت بيشتر و مطالعه عميق تر و تحليلي تر در باره موضوع هاي مطرح
-
مشورت با استادان و ساير دانشجويان آگاه و منتقد در مورد موضوع هاي قابل
قبول و مطرح
مرحله دوم: بررسي و تحليل مقوله ها و نكات
مورد توجه در انتخاب موضوع
-
علاقه مند بودن به موضوع
-
در نظر گرفتن توانايي ها و امکانات فردي مثلاً قدرت تجزيه و تحليل، توانايي
تحليل آماري، توانايي برقراري ارتباط با جامعه ي مورد تحقيق، و...
-
نو بودن موضوع (تكراري و يا تقليدي صرف نباشد)
-
ارزشمند بودن موضوع
-
مطرح بودن در سطح ملي يا منطقه اي يا جهاني
-
منطقي بودن و نه فريبنده بودن (در اين مورد بايد فرهنگ جامعه اعم از دانشجو
و استاد به گونه اي اصلاح شود که دريابد ظاهر و کلمات زيبا و فريبا بدون توجه به واقعي،
کارآ و منطقي بودن آن نه تنها پژوهش مفيد و گره گشايي نمي آفريند بلکه مشکل ساز هم
هست)
-
كاربردي بودن (در مورد پژوهشهاي غيربنيادي): امكان استفاده از نتايج در
كوتاه مدت يا ميان مدت (بتواند به يك نياز مهم پاسخ دهد)
-
مطرح بودن به منزله مسئله (امكان تعريف يك مسئله جديد مبتني بر پيشينه
پژوهش يا تجربيات حرفه اي و شخصي)
-
امكان تعريف سؤال يا فرضيه بر اساس مسائل عملي يا نظري
-
سؤالهاي مشخص، عيني و هدفمندي را بتوان طرح كرد
-
پاسخ به سؤالها، راه حل علمي و روش مناسب وجود داشته باشد
-
امكان عملي اجراي پژوهش
-
انجام مراحل تحقيق با دشواري غيرعادي همراه نباشد
-
مراحل كار به لحاظ طول زمان مورد نظر (حداكثر يك سال) قابل انجام باشد
-
مطالعات نظري و دستيابي به منابع امكان پذير باشد
-
نمونه معرف (نماينده) جامعه پژوهش قابل دسترس بوده و افراد مايل به همكاري
باشد
-
شيوه گردآوري اطلاعات (توزيع پرسشنامه و يا مصاحبه و يا راه هاي ديگر)
در مدت زمان مشخص قابل انجام باشد
-
اطلاعات مورد نياز قابل دسترس و گردآوري باشد
-
امكان انجام پژوهش، به لحاظ روش تحقيق (وجود يك يا چند روش براي آزمون
كردن) وجود داشته باشد
-
امكان ادامه پژوهش هاي بيشتر در همان زمينه
-
پيشنهادهاي جديدي را بتوان از دل پژوهش براي پژوهش هاي آتي مطرح كرد
-
امكان استخراج و چاپ چند مقاله در آن زمينه (توليد دانش جديد)
مرحله سوم: تصميم گيري كلي
-
تدوين يك فهرست از موضوع هاي مناسب بر اساس توجه به معيارهاي مرحله دوم
-
بررسي مجدد تك تك موضوع ها با نگاه منطقي و واقع بينانه
-
حذف برخي از موضوع ها كه امكان انجام تحقيق و رسيدن به نتيجه مطلوب در
آنها دشوار است
-
انتخاب حداكثر دو يا سه موضوع مناسب براي تحقيق
-
بررسي هر يك از موضوع ها به لحاظ وجود منابع اطلاعاتي و وجود استاد راهنما
(موضوع در حوزه توجه به تخصص و علاقه حداقل يكي از استادان باشد)
-
مشورت با يك يا دو استاد در باره موضوع هاي پيشنهادي و مسائل مرتبط با
آنها
-
گرفتن تائيد اوليه از يك يا دو استاد در مورد مناسب بودن يكي از موضوع
ها
مرحله چهارم: محدودكردن دامنه موضوع
-
مطالعه متون علمي براي پي بردن به فضاهاي خالي براي تحقيق در آن موضوع
-
بيان موضوع محدود شده در قالب عبارت (عنوان پايان نامه)
-
مشورت مجدد با استادان مربوطه در مورد موضوع محدود شده
-
تائيد موضوع نهايي پس از انجام اصلاحات لازم در عنوان
-
مطالعه مجدد متون علمي براي يافتن و تدوين مسئله پژوهش
-
نوشتن سؤالها و يا فرضيه هاي مناسب براي تحقيق (در واقع سؤال (اصلي و
فرعي) و فرضيه هر دو براي يک تحقيق ضروري هستند)
-
مشورت با استادان مربوطه و تائيد مسئله ها و يا فرضيه ها
مرحله پنجم: انجام ساير گامهاي پژوهش
-
مشخص كردن روش تحقيق
-
مشخص كردن جامعه پژوهش
-
مشخص كردن شيوه نمونه گيري
-
مشخص كردن ابزار گردآوري اطلاعات
-
در صورتي که از پرسشنامه استفاده مي شود تعيين چگونگي پيدا کردن روايي
و اعتبار آن
-
مشخص کردن روش آماري و آزمون هاي مورد استفاده
-
اجراي مراحل عملي كار
-
تدوين گزارش تحقيق
-
تدوين نتايج همراه با تجزيه و تحليل نهايي آن ها
-
تدوين محدوديت ها و مشکلات تحقيق
-
ارائه پيشنهادها براي پژوهش هاي آتي
منبع
http://www.lisiran.blogfa.com/post-391.aspx